Пад Пружанамі знайшліся афрыканскія фермеры Антунет і Тэран Маціс Уолес
Яны гадуюць авечак, робяць афрыканерскія пончыкі і гербату з афрыканскіх зёлак, вучаць сваіх дзяцей ангельскай і мове афрыкаанс.
Гэта адзіная фермерская гаспадарка, якая гадуе авечак. Да спадарства Ўолес выбраўся карэспандэнт Еўрарадыё. У аддзеле сельскай гаспадаркі Пружанскага гарвыканкама, паведамілі, што фермер будуе ў Пружанах кавярню “Афрыка” з нацыянальнымі стравамі.
Загадчык аддзела Пружанскага выканкама цешыцца: — Запросім іх на фестываль нацыянальных культураў. Бо гэта ж цікава: новая афрыканская культура.
Да Купліно, былога ваеннага гарадка, ад Пружанаў кіламетраў шэсць. Цяпер тут месцяцца склад і некалькі гаспадарак, у тым ліку гаспадарка Ўолесаў. У Тэрана і Антунет трое дзяцей. Сам Тэран з сям’і бураў, выхадцаў з Еўропы. У яго францускія карані, у яе — італьянскія.
Фермер Уолес сустрэў на парозе доўгай нізкай казармы, якая знутры выглядала нашмат лепш чым звонку. Антунет узялася накрываць афрыканерскі стол, Тэран атрымаў ад карэспандэнта Еўрарадыё абяцаны падарунак — інфармацыю пра кажушніка з Моталя, і мы селі пагаманіць.
ЕРБ: — Я ведаю, што ў ваколіцы калгасы на авечках прагарэлі. Колькі ў вас авечак цяпер, і як удаецца выжыць на рынку?
Тэран Уолес: – Паставіў на зіму 130 галоваў. Прадаю збольшага ў Мінск, там бяруць гуртом на мяса ў рэстарацыі. Можна сказаць яшчэ, што дзякуючы горкаму досведу калгасаў мы цяпер ведаем, якія лекі авечкам даваць. Так што і калгасы могуць вяртацца ў справу. Спрабую яшчэ завесці кароў. Маем 2 дойных, усяго 11. Парасят купілі для ўласных патрэбаў.
ЕРБ: – А кажухі рабіць і збываць у Расію не спрабавалі?
Тэран Уолес: – Выходзіць так, што кошт тамтэйшых сібірскіх роўны з нашымі, а перавозка дае мінус.
ЕРБ: – Тэран, чаму вы прыехалі ў Беларусь?
Тэран Уолес: – Мы даўно хацелі ў свет выехаць, як пабраліся шлюбам. Бог адкрыў дарогу. Паглядзелі: адкрылася вялікая Расія. Для нас тады гэта ўсё была Расія, Савецкі Саюз. Выбралі Беларусь. Спачатку працавалі ў Кобрыні, потым тут.
Уолесы зрэдку ездзяць на радзіму, ён у Намібію, яна крыху далей у Паўднёва-Афрыканскую Рэспубліку. Змены на радзіме не да лепшага: пасля адмены апартэіда ў белых фермераў часта рэквізуюць зямлю ды інвентарый.
Прысутны за бяседай паэт-пчаляр, філосаф Мікола Папека цытуе Канта: — Найпершы набытак — гэта набытак зямлі. Беларусам цяжка ацаніць такую страту.
ЕРБ: – Я чуў, вы дапамагаеце тутэйшым людзям, соткі ўвесну саджаеце, восенню выкопваеце?
Тэран Уолес: – Бывае. Я не хацеў адзін час. Але ж чалавек прыходзіць, просіць: калі ласка. Нельга адмаўляць. Мы таксама сок людзям ціснем, ёсць машынка.
ЕРБ: – Вось фермер з “Зубра”, я фільм пра вашу і ягоную гаспадаркі бачыў расійскі, атрымлівае пастаянна датацыі.
Тэран Уолес: – Адзін толькі раз, напачатку, паўтоны азотнага ўгнаення нам далі. А фільм той некарэктны. Наздымалі і потым зляпілі абы што, канфрантацыю.
Журналісты Уолесам надакучылі. Цыклічныя налёты, кажа Антунет. Якраз прыехала тэлебрыгада з СТВ. Тэран паддаўся лёсу і пайшоў да іх у двор. Потым дома рэпарцёрка СТВ хацела схіліць Антунет, каб тая назвала сваё кафэ «Бярозка»:
Карэспандэнтка СТВ: – Дык кафэ “Бярозка” называцца будзе?
Антунет: – Не. “Афрыка”.
Калега: – А ж вы любіце бярозкі нашыя? Там можа элементы якія ад іх будуць?
Антунет: – Мы мелі праблему. У райвыканкаме баяліся, што мы, калі будзем ставіць нашу “Афрыку”, спілуем там бярозы. Але мы ўсе іх пакінулі.
У будучым кафэ будуць падавацца афрыканерскія пончыкі – іх фаршуюць дробна парэзанай ялавічынай. Спадабаўся карэспандэнту торт і гербата з афрыканскіх зёлак.
Антунет псіхолаг, сама вучыць сваіх дзяцей. Родная мова афрыкаанс, аднак вучаць і англійскую. На радзіме ва ўніверсітэтах рабочыя абедзьве мовы.
Сам гаспадар кажа, што моцна стаміўся: – Аднойчы стаю я са знаёмым міліцыянерам. І ён мне кажа: а ведаеш, Тэран, цяжкая твая праца. Я табе не зайздрошчу. Дык я потым толькі ацаніў, наколькі гэта правільна.