Праўда, археолагам далі магчымасць вывучыць абшар будучага водасховішча пад Гродна. Цяпер варта чакаць напісання некалькіх кандыдацкіх дысертацый.

Мы пісалі нядаўна пра тое, што ўзніклі затрымкі з абсталяваннем для Гродненскай ГЭС, але перш трэба стварыць водасховішча і плаціну. Згодна заканадаўства аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны, усе археалагічныя аб’екты, якія будуць затоплены, павінны даследавацца, патлумачыў кіраўнік сектара археалогіі і першабытнага грамадства НАН Вадзім Лакіза. Толькі што пад яго кіраўніцтвам адбыліся тыднёвыя раскопкі на нёманскіх берагах.
Яны праводзяцца другі год запар и зараз дазваляюць археолагам сцвярджаць, што ўдалося атрымаць вялікую колькасць археалагічных крыніцаў з новымі звесткамі для напісання гісторыі Беларусі, заўважыў спадар Лакіза.

Для яго, даследчыка каменнага і бронзавага вякоў, сталі поўнай нечаканасцю некаторыя з атрыманых знаходак. Напрыклад, знойдзена каменная шліфаваная сякера і гэта, можна сказаць, унікальны выпадак, калі падчас раскопак удаецца адшукаць цэлы, непашкоджаны выраб. Звычайна іх выпадкова знаходзяць выпадковыя людзі і прыносяць у музей. А тут — у кантэксце культурнага пласта.

У раскопе «Коматава-4» раней былі выяўлены часткі гэтак званай шнуравой керамікі, што пакінулі першыя індаеўрапейцы, якія асвойвалі прасторы беларускага Панямоння ў ІІІ тысячагоддзі да нашай эры. Атрымана таксама мноства новых крыніц, што датычаць эпохі Сярэдневякоўя, падкрэсліў археолаг. Яны дапамагаюць вызначыць гістарычную схему развіцця насельніцтва гродзенскага рэгіёну. Знойдзена, у прыватнасці шмат глінянага посуду рознага часу, пачынаючы з Х стагоддзя, заканчваючы Х1V-ХV-м, металічныя вырабы, у тым ліку з каляровага металу, а таксама манеты Вялікага княства Літоўскага. Атрыманыя матэрыялы стануць падставай для напісання некалькіх кандыдацкіх дысертацый па эпосе феадалізму на тэрыторыі Беларусі, мяркуе Вадзім Лакіза.

Да раскопкак у раёне Гродзенскай ГЭС прыцягваюцца спецыялісты Інстытута гісторыі, а таксама выкладчыкі і студэнты Беларускага дзяржаўнага універсітэта, Гродзенскага універсітэта імя Янкі Купалы. Каб паспець вывучыць усе археалагічныя помнікі, якія будуць затоплены, спадар Лакіза мяркуе запрасіць таксама выкладчыкаў і студэнтаў з Брэста. У раскопках, якія адбыліся цяпер, удзельнічалі студэнты 3-4-х курсаў БДУ, якія спецыялізуюцца на кафедры археалогіі гістарычнага факультэта, разам з імі былі выкладчыкі Міхась Чарняўскі і Віталь Сідаровіч.