Калі ў горадзе не захавалася старадаўняй часткі, яе трэба… адбудаваць. Такая сутнасць звароту, які дасланы ў органы мясцовага кіравання Светлагорскага раёна. Фантастычная на першы погляд ідэя мае рэальнае абгрунтаванне.

Аўтары звароту выступаюць за тое, каб зрабіць рэканструкцыю ўмацаванай забудовы ХVI стагоддзя.

«Просім пасля завяршэння археалагічных раскопак у Шацілках – старадаўняй частцы Светлагорска – знайсці магчымасці для рэканструкцыі сядзібы Шацілінскі Востраў” – гаворыцца ў лісце, які накіраваны ў райсавет дэпутатаў і райвыканкам.

14 чалавек, якія падпісаліся пад зваротам – удзельнікі раскопак, краязнаўцы, а таксама шэраг вядомых жыхароў і ўраджэнцаў горада: заслужаны майстар спорту Рэспублікі Беларусь і чэмпіён свету Алег Астроўскі, заслужаная артыстка краіны Жанна Лебедзева  і іншыя.

Шацілкі – вёска, а затым – гарадскі пасёлак, які ў 1961 г. быў ператвораны ў г. Светлагорск. 20 гадоў таму з грамадскай ініцыятывы былі праведзены архіўныя пошукі, у выніку чаго выявілі першы дакумент аб Шацілках – за 1560 г. З яго стала вядома, што на беразе Бярэзіны стаяў маёнтак Шацілінскі Востраў, які прадастаўляўся ў пажыццёвае ўладанне за вайсковую службу.

У 2005 г. у горадзе ўзнікла ідэя: пашукаць Шацілінскі Востраў археалагічным спосабам, а калі адшукаецца – то чаму б не правесці раскопкі і не зрабіць рэканструкцыю? Ідэю абмеркавалі з кандыдатам гістарычных навук Н. М. Дубіцкай – старшай навуковай супрацоўніцай аддзела захавання і выкарыстання археалагічнай спадчыны Інстытута гісторыі Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі. Пад яе кіраўніцтвам і выявілі месцазнаходжанне Шацілінскага Вострава.

Раскопкі, якія пачаліся ў 2007 г., узначаліў доктар гістарычных навук Сяргей Рассадзін. Вынікі перавысілі чаканні: высветлілася, што паселішча існавала тут ўжо ў раннім сярэднявеччы, з VII – VIII ст. Знойдзены і шматлікія прадметы, якія адносяцца да ХVI – ХVII ст. Відавочна, сядзіба была ўмацаваным пунктам на Горвальскім тракце, які вёў уздоўж Бярэзіны з Бабруйска ў Рэчыцу. Даследванні вядуцца пры падтрымцы райвыканкама і фінансуюцца Міністэрствам культуры.

«Шацілінскі Востраў дадасць яшчэ адну непаўторную адметнасць нашаму гораду, гэта рэканструкцыя уяўна дэманстравала б яго гістарычныя карані і стала бы першым у Беларусі аб’ектам падобнага кшталту.” – такое меркаванне выказана ў звароце.

Прафесар гісторыі, член Геральдычнага савета пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь С. Рассадзін ідэю падзяляе. На яго меркаванне, горад такім чынам адновіць сваё гістарычнае ядро.