У гродзенскай кнігарні «Раніца» 12 чэрвеня была прадстаўлена кніга «Новый свет и его окрестности». Гэта зрабілі аўтар гісторык Андрэй Чарнякевіч і рэдакцыя газеты «Вечерний Гродно».

Новы свет — стары раён Гродна, падобны да якога можна яшчэ ўбачыць у прыгранічных гарадах, напрыклад, у Чарнаўцах. Савецкая ўлада асабліва не кранала Новы свет, у яго даваенных катэджах жылі кіраўнікі вобласці, і іх усё задавальняла. Цяперашняй уладзе гэты раён невысокай забудовы, што сфармаваўся на мяжы ХІХ і ХХ стагоддзяў, стаў здавацца вельмі ласым кавалкам. Плануецца наступнае: пакінуць толькі капітальна зробленыя дамы, астатняе разбурыць, а зямлю аддаць інвестарам пад будаўніцтва элітнага жытла.

Праблема ў тым, што Новы свет знаходзіцца побач з лініяй ахоўнай зоны гістарычнага цэнтра Гродна, але не ўваходзіць у яго. Гісторыкі і моладзь стараюцца захаваць памяць пра раён, якому вынеслі прысуд: запісваюць успаміны жыхароў, стварылі фільм, выпусцілі друкаваныя выданні. Чарговая спроба прадухіліць разбурэнні — кніга Андрэя Чарнякевіча. Але што далей? Ці магчыма хоць неяк паўплываць на лёс старога раёна?

Знаўца гродзенскай архітэктуры Ігар Трусаў, які дапамагаў Андрэю Чарнякевічу ў напісанні кнігі, разважае ў наступным рэчышчы:

— Тут усё залежыць, як ні дзіўна, ад арганізацыйных праблем. Калі ўзгадаць гісторыю з камяніцай у стылі “канструктывізм”, што стаяла на рагу вуліц Горкага і 17 верасня, то да разборкі будынка яшчэ можна было аформіць дакументы, каб прыняць яго асобным радком у спіс культурнай нерухомай спадчыны. Але тады не паспелі. Тое ж самае можна зрабіць і з усімі, прызначанымі да зносу будынкамі на тэрыторыі Новага свету. Справа ў тым, што па кожнаму дому будзе складацца ці ўжо складаецца акт аб яго стане — аварыйны ён ці не. На жаль, усё гэта робіцца не адкрыта. Але пры вялікім жаданні можна размаўляць з жыхарамі — прыходзілі да вас ці не, каб вы падпісалі акт? Можна складаць паперы, якія былі б альтэрнатыўнымі актам абследавання. Ёсць інжынеры, якія могуць гэта зрабіць. Карацей, за кожны з іх можна змагацца.

А пакуль што кволая надзея толькі на тое, што ў кіраўніцтва горада падчас крызісу рукі да Новага свету дойдуць не адразу. Між тым ужо знайшліся экскурсаводы, якія вырашылі зрабіць маршрут па гэтаму раёну Гродна.